مریم اکبرپور در ۲۴, دی ۱۴۰۱ بدون نظر
پیشنهاد مدیرعامل اسبق سازمان منطقه آزاد کیش در آیین افتتاح مسجد ثامن‌الائمه جزیره: کیش می‌تواند «مرکز بین‌المللی اندیشه و ادیان» باشد
مدیرعامل اسبق سازمان منطقه آزاد کیش با اشاره به ظرفیت و ویژگی‌های مناطق آزاد، گفت: کیش به یک مرکز رفت و آمد متفکران، صاحب نظران و صاحبان اندیشه روز دنیا تبدیل شود که نتایج آن برای داخل و خارج کشور راهگشا باشد.
به گزارش دایره المعارف کیش (ویکی کیش)، محمدابراهیم انصاری‌لاری در آئین افتتاح مسجد ثامن الائمه کیش که با حضور جواد ظریف وزیر خارجه پیشین؛ علی اکبر صالحی وزیر اسبق خارجه و رئیس پیشین سازمان انرژی اتمی، غلامحسین مظفری مدیرعامل اسبق سازمان منطقه آزاد کیش و تنی چند از شخصیت‌های فرهنگی و مذهبی کشوری و محلی حضور داشتند افرود: مسجد ثامن‌الائمه کیش می‌تواند یک مرکز فرهنگی و مذهبی در سطح بین‌المللی باشد به گونه‌ای که با توجه به شرایط آسان سفر به کیش به عنوان منطقه آزاد، متفکران، صاحبنظران و فیلسوفان از ادیان، فرهنگ ها و ملل مختلف بتوانند در این مکان گردهم آیند و مباحث آزاد و حرفه‌ای در حوزه اندیشه و فرهنگ داشته باشند.
وی با بیان این مطلب که در زمینه “دریافت درست ضرورت‌های زمان و اقتضائات مکان” بسیار ضعیف عمل کرده‌ایم، با کنایه به صحبت‌های اخیر امام جمعه محترم موقت تهران مبنی بر اینکه “جابجا گفتن عناوین هم مستوجب عقوبت هست و لابد سه روزه هم حکمش صادر خواهد شد” گفت: نمیخوام اسمی بر آن اتفاقات بگذارم و عنوانی بگویم که شاید اشتباه بکنم و ادامه داد: شاید خیلی از اتفاقاتی که امروز شاهد آنها هستیم ناشی از غفلت‌مان نسبت به اقتضائان زمان و مکان و تغییر جامعه است.
انصاری لاری با تاکید بر اینکه پیش‌نیاز مهم ساخت مسجد و برپا داشتن آیین مقدس و ضروری نماز، تربیت نمازگزار است، گفت: این موضوعی است که نیازمند ایجاد فضاهایی برای طرح اندیشه ها و انتقال مبانی فرهنگی و دینی در قالب مباحثات اندیشه محور است. وی افزود: جامعه امروز ما به این موضوع نیاز بسیاری دارد و جای خالی اندیشه ورزی در مساجد به شدت احساس می شود.
مدیرعامل سابق سازمان منطقه آزاد کیش ادامه داد: موضوع اصلی این بوده که قبل از این مقدمه‌چینی‌های فکری و ایمانی برای جوانان‌مان، شروع کردیم به تهدید و اجبار در عمل به فرایض و اتفاقاتی که با طبع جوانانه سازگاری ندارد. پیش از آنکه خواست قلبی برای هدایت بوجود آید؛ هدایتی حاصل نمی شود و هدایت بخشی امکان ندارد.
وی خاطرنشان کرد: خیلی خوشحالم که توفیق حضور در این محفل شریف را پیدا کردم. این توفیق را مرهون دعوت پرلطف برادر عزیز و دوست گرامی آقای مشتاقی هستم که با سعی و تلاششان این بنای فاخر و این اثر ماندگار را برای جزیره کیش ساخته و پرداخته کردند.
ابراهیم انصاری لاری با اشاره به اینکه «امیدوارم مطابق نیت پاک و نیکوی خیر سازنده مسجد؛ اینجا محلی باشد برای معرفت افزایی و تعالی و رشد معنوی و ایمانی مردمان خوب جزیره کیش و همه کسانی که به اینجا رفت و آمد می کنند» بیان داشت: این مجلس عزیز و شریف است به این علت که افتتاح آن مقارن با زادروز مبارک دخت گرامی آخرین رسول گرامی خدا است. بانوی بزرگی که ستوده ترین و محبوب ترین کسان نزد پیامبر و همه کس رسول خدا محسوب می‌شد. نقل است گه دریچه خانه رسول خدا و فاطمه زهرا روبروی هم بود. پیامبر و فاطمه هر روز با یکدیگر دیدار و گفتگو می کردند و هیچ چیز مانع این دیدار و گفتگو نبود مگر سفرهای گاه و بی گاه پیامبر که یکی از دریچه ها بسته می شد و لحظات سفر هم بر پیامبر و هم بر فاطمه زهرا بسیار سخت می گذشت.
وی در ادامه افزود: نقل است پیامبر وقتی که به سفر می رفتند با آخرین کسی که خداحافظی می گردند فاطمه زهرا بود و وقتی بر می گشتند با اولین کسی که دیدار می کردند باز فاطمه زهرا بود. دیده شده که بارها وقتی زهرا این دختر خردسال وارد مجلس می شد پیامبر تمام قد به احترام او بلند می شد و بارها دستان کوچک فاطمه را در میان جمع می بوسید.
مدیرعامل اسبق سازمان منطقه آزاد کیش اظهار داشت: در روزگاری که ننگ دختر داشتن جز با زنده به گور کردنش پاک نمی شد، چنین رفتاری فقط رفتار یک پدر مهربان با دختر محبوبش نبود و پیام هایی برای جامعه عرب آن روز و برای تمام تاریخ در تکریم جایگاه دختران و زنان داشت.
روز زن، پاسداشت نجابت و تلاش زنان برای آزادی است
انصاری لاری با اشاره به اینکه «روز زن» فرصتی هست برای پاسداشت نجابت؛ اصالت؛ پاکی و صداقت زن ایرانی و نیز برای ارج گذاشتن به تلاش پر تاثیر او در معنا بخشیدن به زندگی و همچنین ارج نهادن به مبارزه همیشگی و خستگی ناپذیر او برای آزادی، بیان داشت: اجازه می خواهم راجع مسجد ثامن الائمه کیش کمی صحبت کنم. خوشحالم توفیق دیدار مجدد مردم کیش و برخی از عزیران و دوستان را در این مجلس دارم.
در دیداری که با آقای مشتاقی (خیر سازنده مسجد) داشتم، پیشنهاد کردم البته این ایده خود ایشان هم بود؛ اینجا یک مرکز اسلامی یا یک کانون فرهنگی و مذهبی باشد.
تشکیل مرکز فرهنگی و مذهبی بین المللی در کیش
وی در ادامه افزود: مسجد ثامن الائمه کیش می تواند یک مرکز فرهنگی و مذهبی در سطح بین المللی باشد به گونه ای که با توجه به شرایط آسان سفر به کیش به عنوان منطقه آزاد، متفکران، صاحبنظران و فیلسوفان از ادیان، فرهنگ ها و ملل مختلف بتوانند در این مکان گردهم آیند و مباحث آزاد و حرفه ای در حوزه اندیشه و فرهنگ داشته باشند و متفکران روز دنیا بدون نیاز به ویزا و تشریفات سفر، به کیش و به مسحد ثامن الائمه بیایند و نشست های گفتگو با متفکران ایران و علاقمندان به حوزه اندیشه برپا کنند تا از گذر تضارب آرا و افکار، اندیشه های تازه و راهگشا برای جهان امروز خلق شوند. متاسفانه در بعضی از زمینه ها ارتباط مان با جهان و با علوم روز و پیشرفت های دنیا بسیار ضعیف هست.
نسبت به تغییر جامعه و شرایط زمان و مکان غفلت کرده ایم
مدیرعامل اسبق سازمان منطقه آزاد کیش با اشاره به مباحث اندیشه ای به نام «صیروریت جهان» به معنای تغییر مدام جهان از وضعی به وضع دیگر بیان داشت: این نظریه را در یونان قدیم ابتدا هراکلیوس مطرح کرد و بعد ملاصدرای شیرازی تحت عنوان «حرکت جوهری» آن را گسترش داد. یعنی هیچ چیز در جهان ما ایستا و ثابت نیست. خورشیدی که امروز بر ما می تابد دیگه فردا آن خورشید نیست و دیروز هم خورشید دیگری بوده است. “صیرورت جهان” و شدن دائمی به نسبت زمان می شود “ضرورت های زمان” و به نسبت مکان می شود “اقتضائات مکان.” در این زمینه یعنی “دریافت درست ضرورت های زمان و اقتضائات مکان” بسیار ضعیف عمل کرده ایم. شاید خیلی از اتفاقاتی که امروز شاهد آنها هستیم نمیخوام اسمی بر آن اتفاقات بگذارم و عنوانی بگویم که شاید اشتباه بکنم و بعد به اعتبار سخنان اخیر امام جمعه محترم موقت تهران که جابجا گفتن عناوین هم مستوجب عقوبت هست و لابد سه روزه هم حکمش صادر خواهد شد، مجازات شوم ناشی از غفلت مان نسبت به اقتضائان زمان و مکان و تغییر جامعه است.
تربیت نمازگزار مقدم بر ساخت مسجد است
انصاری لاری با تاکید مجدد بر اینکه «دلم میخواهد مسجد ثامن الائمه کیش مرکزی برای تضارب اندیشه ها و طرح مباحث ضروری حوزه اندیشه و نیاز امروز جامعه باشد»، بیان داشت: پیش نیاز مهم ساخت مسجد و برپا داشتن آیین مقدس و ضروری نماز، تربیت نمازگزار است موضوعی که نیازمند ایجاد فضاهایی برای طرح اندیشه ها و انتقال مبانی فرهنگی و دینی در قالب مباحثات اندیشه محور است. جامعه امروز ما به این موضوع نیاز بسیاری دارد و جای خالی اندیشه ورزی در مساجد به شدت احساس می شود.
با تهدید و اجبار ایمان در دل جوانان بوجود نمی آید
وی با تاکید بر اینکه «بگذارید ابتدا در دل جوانمان بذر محبت و عشق و ایمان را بکاریم و پس از آنکه اطمینان نسبی پیدا کردیم جوانه نازک یقین در دل او روئیده است، او را به فرائض؛ آدب و رسوم مذهبی و همه چیزهایی که معتقد هستیم دعوت کنیم و فرابخوانیم» گفت: معضل اصلی این بوده که قبل از این مقدمه چینی های فکری و ایمانی برای جوانان مان، شروع کردیم به تهدید و اجبار در عمل به فرایض و اتفاقاتی که با طبع جوانانه سازگاری ندارد. پیش از آنکه خواست قلبی برای هدایت بوجود آید؛ هدایتی حاصل نمی شود و هدایت بخشی امکان ندارد. ما باید هدایت پذیر باشیم، مسجد که هیچ؛ حتی قرآن هم اگر این خواست قلبی و این ایمان اولیه و این فطرت پاک و این تشنگی طبیعی هر انسانی را بیدار نکند، اثربخش نخواهد بود. با برخی رفتار و فشارها نمی توان قلب ها را هدایت کرد و فطرت ها را آگاه ساخت همانطور که در قرآن کریم آمده : « وَنُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ مَا هُوَ شِفَاءٌ وَرَحْمَهٌ لِلْمُؤْمِنِینَ ۙ وَلَا یَزِیدُ الظَّالِمِینَ إِلَّا خَسَارًا» یعنی: «کسی که با خودش و یا به دیگران ظلم می کند بهره ای از هدایت قرآن نمی برد»
انصاری لاری بیان داشت: خداوند متعال از قرآن تعبیری دارد به “حبل متین” و ریسمان محکمی که می توان با آن به بالا یا پایین رفت. بنابراین مکان هایی می خواهیم که سودای بالا رفتن از این حبل متین را آموزش بدیم. مکان هایی می خواهیم که تشنگی اندیشه و ایمان را به یاد جوانان مان بیاوریم تا بعد از آن از آبشار هدایت قرآن بهره مند بشوند. حقیقتا مسجد بسیار ساخته ایم اما از تربیت نمازگزار غافل بوده ایم و این شاید دلیل خلوتی برخی مساجدمان باشد.
مسجد ثامن‌الائمه، فارغ از مکانی مذهبی، اثری هنری و فاخر است
حجت‌الاسلام و المسلمین علیرضا بی نیاز، امام جمعه کیش نیز در آئین افتتاح مسجد حضرت ثامن‌الائمه علیه‌السلام با اشاره به زحمات و تلاش‌های صورت‌گرفته جهت ساخت این مسجد و تقدیر از همه‌ی عوامل آن، اظهار داشت: زمین این مسجد، مدت‌زمان بسیاری جهت ساخت معطل مانده بود و درنهایت با سرمایه‌گذاری شخصی مشتاق مشتاقی، ساخته و به بهره‌برداری رسید.
امام جمعه کیش، مسجد ثامن‌الائمه را اثری هنری و فاخر عنوان کرد و ضمن تقدیر از ائمه‌ی جمعه‌ی سابق کیش افزود: امروز نتیجه‌ی زحمات بزرگانی از گذشته در کیش را شاهد هستیم.
حجه‌الاسلام بی‌نیاز در پایان، با تاکید بر برنامه‌های فرهنگی که در این مکان برگزار خواهد شد، تصریح کرد: فارغ از هر نامی که بعد از پیچیدگی‌های قانونی برای این مسجد و مرکز درنظر گرفته شود، آنچه همگان بر آن اجماع‌نظر دارند، بهره‌وری فرهنگی و حضور نخبگان در این مکان در کنار فعالیت‌های مذهبی و مناسبتی خواهد بود.
آثار هنری اماکن مذهبی، با مردم سخن می‌گویند
در ادامه این آیین افتتاح مسجد حضرت ثامن‌الائمه علیه‌السلام، محمدحسین رجبی‌دوانی، مورخ و پژوهشگر تاریخ اسلام، با اشاره به وجود قرآن کریم در ابتدای تمدن اسلامی، تصریح کرد: قرآن کریم “همه‌چیز” است اما چگونگی تمسک به آن اهمیت بسیاری دارد.
رئیس بنیاد ایران‌شناسی، با اشاره به شکوفایی هنرهایی مانند خوشنویسی، تذهیب و مانند آن در کنار قرآن افزود: کلام وحی تاییدکننده‌ی هنر است و هنر بی‌انتهای “اسلیمی” نیز همین‌گونه پدید آمد و به “مبنای هنرهای تجسمی عالم اسلام” مبدل گردید.
معاون پژوهشی دانشکده علوم اجتماعی و فرهنگی و استادیار تاریخ اسلام دانشگاه امام حسین با اشاره به برخی روایات هنری ادامه داد: امیرالمؤمنین اولین‌بار هنر اسلیمی را نمایش داد و اتصال چنین هنری به عالم وحی، بعید نمی‌نماید.
رجبی‌دوانی در ادامه به بهره‌وری از هنر اسلیمی در هنرهای معماری، نقاشی، لباس و مانند آن اشاره کرد و افزود: هنر معماری، با ساخت مسجد توسط پیامبر اسلام آغاز شد و با آتشکده‌های ایران به محور این هنر تبدیل شد و کشور ما بنیان‌گذار این هنر در جهان است چرا که با فتوت، شاگردی جهان اسلام را نموده است و برای هر هنری مبنای دینی درنظر گرفته می‌شود.
وی منشا آثار هنری را به گفته‌ی فلاسفه، “حقیقت” و در ذیل آن “انسان” دانست و ادامه داد: هرکسی نمی‌تواند معمار چنین نقوش و خطوطی باشد و در اینجا نیز ریاضتی در کار است.
رجبی‌دوانی با بیان این مطلب که فرهنگ هنر اسلامی پیش و بیش از هرچیز به ابراز قابلیت می‌پردازد، تصریح کرد: نقوش این مسجد بسیار هنری است و سخن می‌گویند و معماری این مسجد پیش از هر گفته‌ای، با مومنین سخن می‌گوید.
وی با تاکید بر اینکه کتیبه‌های اماکن مذهبی جهت خواندن خلق نشده‌اند، خاطرنشان کرد: کلام نهفته در کتیبه‌ها به فضا معنویت می‌بخشد.
رجبی دوانی در پایان با اشاره به آغاز فعالیت این مسجد در شب مبارک میلاد حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها، ابراز امیدواری کرد: جمیع نیت‌ها، هنرها، کلام الهی و معنویت به کار رفته در ساخت این مسجد، بر ثمربخشی آن بیافزاید.
معماری مسجد ثامن‌الائمه خرق عادت نیست
مشتاق مشتاقی، خیّر مسجد حضرت ثامن‌الائمه نیز با ابراز امیدواری از اجرای اهداف هیئت امنای مسجد، از همکاری همه‌ی آنان که در ساخت این مسجد همراهی کردند سپاسگزاری کرد و خدا را بابت نیل به نتیجه در ساخت مسجد و افتتاح آن در شب مبارک ولادت حضرت فاطمه زهرا سلام‌الله‌علیها شکر گفت.
این خیر مسجدساز با تاکید بر هنرهای خاص به‌کار رفته در ساخت این مسجد از جمله گچ‌بری، با بیان اینکه کلنگ مسجد ثامن‌الائمه در سالروز ولادت امام رضا علیه‌السلام به زمین زده شد و بعد از سال‌ها وقفه، در سه طبقه ساخته شده است، افزود: با توجه به موقعیت جغرافیایی و شرایط گردش‌پذیر جزیره کیش و با قدمت آثار فاخر هنری در کشور ایران، ساخت این مسجد با چنین معماری و هنر ضروری بود و خارج از عادت نشان نمی‌داد.
مسجد ثامن‌الائمه به سبک مساجد دوره ایلخانی طراحی شده است
محمد وحید صابری، معمار مسجد ثامن الائمه نیز در این آیین اظهار داشت: مسجد به سبک مساجد دوره ایلخانی و تیموری طراحی شده است و ویژگی مساجد این دوره قوس‌های شبدری است که در مسجد ثامن الائمه کیش این سبک به چشم می‌خورد.
وی افزود: مساجد تک رنگ خشتی از ویژگی مساجد دوره ایلخانی است و به دلیل اقلیم منطقه رنگ مسجد سفید است.
صابری افزود: نقاشی‌ها دیواره‌های مسجد طرح گل و بوته ایرانی است و در انتها سرو که نماد ایثار و شهادت است در محراب مسجد با برگرفته از آیات قرآنی طراحی شد.
ساخت مسجد به نیابت از مادر شهید
گفتنی است حجه‌الاسلام قاضی‌عسکر تولیت حرم حضرت شاه‌عبدالعظیم، جواد ظریف وزیر امور خارجه دولت قبلی، علی‌اکبر صالحی رئیس پیشین سازمان انرژی اتمی، غلامحسین مظفری مدیرعامل سابق سازمان منطقه آزاد کیش، اراکی و مرتضی مطیفی‌فرد اساتید گچ‌بری، استاد خط ثلث، محمدرضا رادوند استاد چوب، امام‌جمعه اهل سنت و ائمه جماعت مساجد کیش، و دیگر هنرمندان همراه در ساخت این مسجد و معماری آن از جمله مهمانان این نشست بودند و اجرای آیین افتتاح را محمدرحمان نظام‌اسلامی به عهده داشت.
مسجد ثامن الائمه در ضلع شرقی میدان ساحل و در نزدیکی تالار شهر جزیره کیش ساخته شده است. طبقه زیرزمین مسجد شامل شبستان چندمنظوره، حسینیه، سالن اجتماعات و سالن پذیرای، اتاق کنترل، آشپزخانه صنعتی و سرویس‌های بهداشتی و وضوخانه است. طبقه همکف ویژه شبستان آقایان، کفشداری و آبدارخانه؛ و طبقه اول هم شبستان بانوان است که اتاق آموزش و وضو خانه دارد.
مشتاق مشتاقی این مسجد را به نیابت از مرحومه خجسته خاجی، مادر شهید احد مشتاقی احداث کرده است.
